Tăng chất cho vay đầu tư cổ phiếu

Tăng chất cho vay đầu tư cổ phiếu

Quy định cấp tín dụng cho cổ phiếu không quá 5% trên vốn điều lệ của NH sẽ nâng chất lượng vốn đầu tư cho TTCK.

Sẽ có NH không sử dụng hết 5%

Theo thống kê của NHNN, tổng vốn điều lệ của các NH và chi nhánh NH nước ngoài khoảng 435,5 ngàn tỷ đồng, trong khi khối lượng giao dịch trên TTCK hiện nay trên dưới 3.000 tỷ đồng/phiên. Đối chiếu theo Thông tư 36/2014/TT-NHNN, các TCTD được phép cho vay đầu tư kinh doanh cổ phiếu 5% vốn điều lệ thì toàn thị trường sẽ có dư địa khoảng 20.000 tỷ đồng vốn tín dụng để đầu tư. Đây không phải là con số nhỏ.

Trên toàn thị trường hiện số dư cho vay đầu tư kinh doanh chứng khoán bao gồm cổ phiếu, trái phiếu được ước tính khoảng 17.000 tỷ đồng, trong đó có cả phần cho vay từ nguồn vốn chủ sở hữu của các CTCK.

Theo đánh giá của TS. Lê Thẩm Dương, Trưởng khoa Quản trị kinh doanh, Đại học NH TP. Hồ Chí Minh, con số 5% vốn điều lệ vẫn đang lớn hơn nhiều số dư cho vay đầu tư kinh doanh chứng khoán hiện tại trên thị trường. Nếu nhìn ở phạm vi ảnh hưởng tới hệ thống NHTM và TTCK thì chỉ về số lượng có thể sẽ giảm lượng vốn đầu tư vào cổ phiếu. Nhưng trong thực tế, tổng lượng vốn NH vào cổ phiếu tính trên toàn hệ thống thì chưa lúc nào đạt tới 20% tổng vốn điều lệ. Tỷ lệ cho vay đầu tư cổ phiếu 5% vốn điều lệ trong dài hạn sẽ nâng chất của TTCK và tác động tốt đến chất lượng hoạt động NH.

Trong Thông tư 36 cũng quy định điều kiện với NH được cấp tín dụng để đầu tư cổ phiếu phải đảm bảo tỷ lệ nợ xấu dưới 3% trên tổng dư nợ. Điều này đã thể hiện rất rõ định hướng của NHNN trong quản lý cho vay đầu tư kinh doanh cổ phiếu trong hệ thống NH. Tâm lý đã đè nặng lên thị trường làm giá cổ phiếu đi xuống 3 ngày sau khi có quy định NH cho vay đầu tư cổ phiếu không quá 5% vốn điều lệ. Tuy nhiên, theo phân tích của TS. Lê Thẩm Dương, về bản chất, quy định này sẽ thúc đẩy TTCK phát triển lành mạnh, ổn định, bền vững hơn nhờ nguồn vốn đầu tư thực chất.

Thực tế, trong quá trình nghiên cứu và tham gia ý kiến đối với dự thảo Thông tư 36, các NHTM đã hình dung cơ bản được yêu cầu nội dung, khối lượng công việc cần triển khai, thậm chí cả về chi phí. Do vậy, những quy định mới sau khi có hiệu lực sẽ được triển khai bình thường tại các NHTM.

Tác động nhất thời

Nguyên Tổng giám đốc một NHTM cho rằng, trước đây theo quy định tại Thông tư 13, các NHTM được phép cho vay lĩnh vực chứng khoán tối đa không được vượt quá 20% vốn điều lệ. Còn theo quy định của Thông tư 36 các NHTM không được phép cho vay cổ phiếu vượt quá 5% vốn điều lệ. Như vậy, điều đó phải hiểu rằng, cổ phiếu chỉ là một trong những loại giấy tờ có giá trong chứng khoán nói chung.

“Với mục đích tái cấu trúc hệ thống NH, giảm sở hữu chéo, thanh lọc cổ đông thông qua việc cung cấp tín dụng là điều đương nhiên… Bởi mục tiêu của tái cơ cấu NH phải làm cho hệ thống NH lành mạnh, hạn chế việc sở hữu chéo”, nguyên lãnh đạo NHTM trên nói.

Điều đó cũng có nghĩa, sẽ có một số NH không được phép đầu tư chứng khoán, do nợ xấu còn trên 3% tổng dư nợ. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là vốn tín dụng sẽ không “còn cửa” vào chứng khoán, mà thực tế các NH đang từng bước xử lý nợ xấu. Ở mặt ngược lại, hiện một số NH được cho vay, nhưng cũng không vì thế mà móc hết hầu bao ra cho vay đầu tư kinh doanh cổ phiếu. Có thể các sản phẩm cho vay thấu chi ba bên giữa CTCK - NH - NĐT sẽ không còn nhiều cơ hội, do điểm chốt chặt 5% ở NH.

Theo nhận định của TS. Võ Trí Thành, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương, tỷ lệ cho vay đầu tư cổ phiếu 5% vốn điều lệ NH sẽ làm thị trường phát triển trên nền ổn định, chất lượng, cho dù trước mắt có thể giảm sút về quy mô, nhưng đạt được ổn định lâu dài. Quy định này trong Thông tư 36 sẽ hướng đến các chuẩn mực quốc tế.

Tuy nhiên, trước mắt giới hạn tỷ lệ các NH đầu tư trái phiếu Chính phủ nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sự linh hoạt dòng vốn chứng khoán chuyển đổi. Các NĐT lo ngại sẽ có những tác động nhất định đến TTCK.

Về vấn đề này, TS. Võ Trí Thành cho rằng, câu chuyện của TTCK là một câu chuyện lớn của thị trường, vốn có rất nhiều khía cạnh chứ không chỉ ở một khía cạnh tác động nhất thời và đòi hỏi sự lành mạnh. Do đó, Thông tư 36 cũng chỉ là một khía cạnh có thể tác động trong ngắn hạn đối với TTCK. Nhưng về dài hạn, với các quy định của Thông tư 36 sẽ tác động làm cho thị trường tài chính lành mạnh, trong đó có các NHTM.

Theo Thoibaonganhang